Zomergasten 1 - Deel 2 - Een reactie

Zondagavond postte ik mijn openingsrecensie van Zomergasten. Ik postte het hier en op de nieuwsgroep nl.kunst.film. Op de blog geen echte reacties, maar wel een scherpe mening op nl.kunst.film. Ik heb het antwoord van Ruud hieronder geplakt en geknipt. Wellicht nieuwe aanknopingspunten voor discussie.

En hier eerst een link van een blogger die ook Zomergasten gaat volgen.

http://www.min6.nl/wordpress/34/zomergasten-1-06/


Joris Luyendijk


> Zomergasten, met Jeltje van Nieuwenhoven.

> Vanavond de nieuwe presentator Joris Luyendijk.
> Een bescheiden jonge man zonder kapsones en
> zonder nadrukkelijke eigen inbreng. Ik vond hem dienend
> en op de achtergrond. Prettig. En hij gebruikt een
> jongensachtig lachje in de non-verbale communicatie.

Het schort bij hem enorm aan toegevoegde waarde zijn. Het was tekenend dat hij zijn vragen richt op zijn terrein, de kille feitjes, het concrete. Verder gaf hij weinig blijk van enige werkelijke empathie, laat staan luisteren om precies die dingen eruit te vissen, die het onderwerp verder kunnen uitpluizen, plezierig of confronterender. Dat lachje is het lachje van een beginnend danser die de partner constant op de tenen trapt en zich daar met wat beminnelijke charme van weggrijnst. Het lijstje in zijn handen en de schakels waren voornamer dan wat Van Nieuwenhoven aandroeg en hij wist dat dan ook zo goed als niet uit te diepen, met als gevolg slaapverwekkende tv. Zijn zinnen zijn slap, zijn stemgebruik is monotoon; allemaal totaal spanningsloos.

> Tegenover hem zat Jeltje van Nieuwenhoven. Een vriendelijke
> en open persoonlijkheid. Een self-made vrouw zonder
> veel intellectualisme, maar die goed en gemakkelijk
> kan praten. Ik denk over alles.

Het is best schattig, twee vriendelijke mensen aan een tafel bij de VPRO. Maar langer dan 1 minuut is dat niet interessant. Het geestige aan Connie Palmen is nu juist haar drang om tegenover een visie de hare te zetten, waarbij zij vaak de andere invalshoek kiest: dan gebeurt er wat, dan komt de gast niet weg met zes keer herhalen dat het fragment "zo interessant" is. Om de vriendelijke combi Luyendijk/Van Nieuwenhoven over 3 uur uit te smeren gaat nogal ver. Alleen een film van Peter Greenaway is saaier.

> Ik vind Zomergasten een heerlijke formule: de combinatie
> van oude fragmenten en een goed gesprek waar eindelijk
> eens alle tijd voor wordt vrijgemaakt. Ik kijk vrij weinig
> tv en bij een programma als dit kun je de zapper eindelijk
> wegleggen.

Het dreigt allemaal wat uitgekauwd te worden.De thema-avonden van de VPRO zijn geslaagder en boeiender.

> Ik kijk liever naar vrouwen dan mannen bij Zomergasten.
> Mannen vind ik doorgaans nogal ijdel in hun keuze van
> fragementen en verhalen. Ze gebruiken het meer om
> hun ego te vergroten dan hun diepere zieleroerselen
> te belichten. Vrouwen praten meer over hun gevoelens
> en bij vrouwen komt vaak het feminisme en de emancipatie
> aan de orde. Een onderwerp dat me aanspreekt.
> Zo vond ik het aardig om weer eens Annemarie Grewel
> te zien en horen. Ik was haar een beetje vergeten.

Juist Annemarie Grewel was, ook in het fragment, het toonbeeld van hoe je niet "vriendelijk" moet zitten zijn, maar spits en confronterend. Dat is leuk zonder dat zij opgelegd leuk zit te zijn: zij doet haar werk. Die had bovendien geen witgebleekte rij tanden, godzijdank, laat staan een mediacursus. In alles méér vent dan Luyendijk.

> Verder kwam van alles aan bod, met een lichte nadruk
> op de politiek. Het bood weer een aangename kaleidoscoop,
> maar -voor mij- zonder echte hoogtepunten. Het fragment van
> Joop Admiraal die zijn demente moeder speelde ontroerde me
> nog het meest.

Maar hoeveel interessante vragen van Luyendijk kon je optekenen? Hoeveel interessante observaties van Van Nieuwenhoven? De onweerlegbare kwaliteit van Admiraal kon je slechts beamen, en dat was het dan weer. En door met Paul de Leeuw... Gaap.

> Het is een mooie formule, maar vroeger vond ik de
> fragmenten meer bijzonder. Sinds een jaar of tien wordt het
> gehele omroeparchief in allerlei (retro)programma's over ons
> uitgestrooid. En zeker met internet is er geen schaarste meer
> aan oud materiaal. Schaarste wordt steeds meer een vorm van
> kwaliteit. Daarom kijk ik ook weinig televisie, maar voor
> Zomergasten gaat het luie oog de komende weken weer aan.

De fragmenten moesten zozegd korter, "want dan was er meer ruimte voor reflectie". Wélke reflectie? Er is nu meer tijd om het nóg saaier en nóg oninteressanter te maken. Door iemand die de rol van gesprekspartner/interviewer niet aankan, omdat ie niet laat blijken ook maar iets te zeggen te hebben. Eigenlijk was het alsof ik de hele avond naar U bent mijn Moeder heb zitten te kijken, met een verschrikkelijk slechte acteur. Iemand mét visie had méér gehaald uit de toneelstukjes van een Blair, de dood van Lady Di, de rol van de media, de rol van PR-mensen binnen politiek, Emma Goldman en Grace Kelly. Luyendijk zat erbij alsof ie een half uur geleden net die namen had gegoogled.

gR. Ruud